Tepebaşı

TEPEBAŞI
(YORGOZ – DIORIOS – DHIORIOS)

Girne kentinin 32 km batısında , Girne – Güzelyurt anayolunun üzerinde kurulu bir köydür. 1974’ten önce Türkler arasında köyün adı “Yorgoz” idi. 1975’te köy adları Türkçeleştirilirken , bir tepenin üzerinde kurulu olmasından dolayı köye “Tepebaşı” adı verildi . 2011 yılı nüfus sayımı verilerine göre köyün nüfusu 774 olarak saptanmıştır.
Köy halkının geçim kaynakları hayvancılık ve tarımdır . Tahıl ekiminin yanında , köyde sulanabilen bölgelerde sulu tarım da yapılmakta ve sebze yetiştirilmektedir . Domatesleri ada çapında ünlüdür . Dağlık kısımlarda çok sayıda zeytin ve harup ağacı da vardır . Ormanlık alanlarda yetişen mantar da köylüye ek bir gelir sağlamaktadır.

TEPEBAŞI (YORGOZ) BELİĞ PAŞA  CAMİSİ

Bir zamanlar hukukçu olarak en üst düzeylerde Mısır’da görev yapan, Lefkoşa’nın zenginlerinden sayılan ve köyde yazlık bir konağı bulunan Ahmet Beliğ Paşa (1851 – 1924) tarafından 1901 yılında yaptırılan Yorgoz Camisi, güneydoğu – kuzeybatı yönünde inşa edilmiş kare planlı büyük bir yapıdır.

KÖYÜN TARİHİ  YERLERİ

AGIA MARINA KİLİSESİ (ESKİ KİLİSE)

Azize Marina’ya adanan köy kilisesi XIX. yüzyılın başlarında daha eski bir kilisenin temelleri  üzerine inşa edilmiştir. George Jeffery kilisenin inşa tarihini 1850 olarak vermektedir . Günümüzde kilise harap durumdadır.

AGIA MARINA KİLİSESİ (YENİ KİLİSE)

Eski kilise ile aynı adı taşıyan yeni kilise XX. yüzyılın ikinci yarısında inşa edilmiştir. Çok büyük kubbesi ile dikkati çeken modern görünüşlü bu kilisenin hiçbir mimari özelliği  yoktur. Yapıda dikkati çeken tek özellik  çan kulesinin ana yapıdan ayrı oluşudur.

TEPEBAŞI  PINARI VE ÇEŞMESİ

Köyün en güzel tarihi eserlerinden olan köy çeşmesinin inşa tarihi bilinmemektedir . 1998 yılının Kasım ayında köye seçilen yeni muhtarın köyde başlattığı temizlik kampanyası sırasında kaldırılan çöp ve moloz yığınlarının altında bir çeşme yapısının bulunduğu fark edilmiş ve yapı korumaya alınarak restorasyonu yapılmıştır. Günümüzde çok iyi durumda bulunan bu çok musluklu çeşmeden akan su , köy yakınlarındaki bir pınardan gelmektedir.
Çeşme kesme taştan yapılmış , çok musluklu bir köy çeşmesidir . Yol düzeyinden daha aşağıda bulunan düz bir platform üzerine inşa edilmiştir. Ön cephesinde , sütunlar üzerine oturan beş kemerin  oluşturduğu nişler içerisinde musluklar bulunmaktadır. Kuzey yönündeki son niş,  diğerlerinden daha büyüktür. Haznesi yoktur . Çeşmeye bağlı olan bir de büyük su kanalı bulunmaktadır .  Çeşmeyi hatırlayan yaşlı köylülerin anlatığına göre 1974’ten önce bu çeşmeden 24 saat bol su akıyordu . 1974’ten sonra da kısa bir süre akmaya devam etmiş , sonradan kurumuştur.  Köylüler 1978 yılına kadar çeşmenin aktığını söylemektedirler.

GELENEKSEL MEDOŞ LALESİ FESTİVALİ
   
Lapta Belediyesi ve Tepebaşı Kültür Sanat ve Doğayı Koruma Derneği tarafından her yıl düzenli olarak Medoş Lalesi Festivali gerçekleştirilmektedir. Festivalin amacı, bölgenin tanıtımını sağlamak ve bölgeye gelen ziyaretçilere bölgenin değerlerini ve güzelliklerini en iyi şekilde yansıtmaktır.